Rozwód to rozwiązanie małżeństwa przez sąd, w sytuacji, gdy między małżonkami nastąpił
trwały i zupełny rozkład pożycia, zerwane zostały więzy fizyczne, duchowe oraz gospodarcze.
Jest to niewątpliwie ciężki czas dla obojga małżonków, nierzadko towarzyszy mu wiele
negatywnych emocji jak i trudnych decyzji.
Sposoby rozwiązania małżeństwa.
Polskie prawo przewiduje dwa rodzaje rozwiązania małżeństwa mianowicie rozwiązanie
małżeństwa z orzeczeniem o winie lub bez orzeczenia o winie. W sytuacji, w której
małżonkowie nie potrafią porozumieć się w tej kwestii, obowiązek ustalenia winy spoczywać
będzie na sądzie.
Kodeks rodzinny i opiekuńczy nie odróżnia winy „większej” od winy „mniejszej”. Małżonek,
który zawinił jedną z wielu przyczyn rozkładu, powinien zostać uznany za współwinnego,
choćby nawet wina drugiego małżonka w spowodowaniu innych przyczyn rozkładu była
cięższa (wyrok Sądu Najwyższego – Izba Cywilna z dnia 10 listopada 1999 roku, I CKN
233/98).
Rozwód z orzeczeniem o winie.
Każdy z małżonków może wystąpić do sądu o rozwód z orzeczeniem o winie, czyli ustaleniem
który z małżonków jest winny rozkładu pożycia. Sąd może orzec, iż winę ponosi jedna ze
stron postępowania lub obie strony. Orzeczenie o winie niesie za sobą wiele konsekwencji.
Ten Rodzaj postępowania rozwodowego trwa z reguły znacznie dłużej niż rozwód bez
stwierdzania winy, jest również kosztowniejszy oraz często towarzyszy mu wiele
negatywnych emocji. Strona, która chce uzyskać orzeczenie o winie będzie musiała zebrać i
przedstawić dowody dla poparcia swojej racji.
Niewątpliwie istnieją również zalety rozwodu z orzeczeniem o winie, takie jak możliwość
dochodzenia od małżonka winnego alimentów, nierówny podział majątku lub wewnętrzna
satysfakcja. Winny małżonek zostanie również obciążony całością kosztów procesu.
Alimenty dla małżonka po rozwodzie z orzeczeniem o winie.
Alimenty są to świadczenia pieniężne lub rzeczowe polegające na dostarczeniu środków
utrzymania. Jeżeli sąd stwierdzi wyłączną winę jednego z małżonków, istnieje możliwość
uzyskania alimentów od byłego partnera winnego rozpadu małżeństwa.
Należy tu odróżnić alimenty na rzecz małoletniego dziecka oraz te na rzecz małżonka. Sąd w
wyroku rozwodowym zobowiązany jest określić zasady ponoszenia kosztów oraz
wychowania małoletniego dziecka, natomiast jeżeli małżonek pozostający bez winy spełni
odpowiednie warunki sąd może orzec o przyznaniu alimentów dla niego. Orzeczenie o winie
nie ma wpływu na wysokość alimentów dla małoletnich dzieci, obowiązek partycypowania w
kosztach utrzymania dzieci spoczywa na każdym z rodziców, stosownie do jego możliwości
zarobkowo-majątkowych i jest niezależny od winy w rozpadzie małżeństwa.
Art. 60 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego stanowi: § 2 Jeżeli jeden z małżonków został
uznany za wyłącznie winnego rozkładu pożycia, a rozwód pociąga za sobą istotne
pogorszenie sytuacji materialnej małżonka niewinnego, sąd na żądanie małżonka niewinnego
może orzec, że małżonek wyłącznie winny obowiązany jest przyczyniać się w odpowiednim
zakresie do zaspokajania usprawiedliwionych potrzeb małżonka niewinnego, chociażby ten
nie znajdował się w niedostatku.
Jak otrzymać alimenty.
Prawo chroni małżonków znajdujących się w trudnej sytuacji życiowej, mniej zarabiających i
poświęcających się rodzinie poprzez np. prowadzenie domu, wychowywanie dzieci.
Alimentów od byłego małżonka można dochodzić już podczas procesu rozwodowego bądź w
odrębnym procesie po prawomocnym orzeczeniu rozwodu. Aby uzyskać alimenty od
małżonka winnego rozkładu pożycia małżeńskiego uprawniony małżonek musi spełnić
odpowiednie warunki. Jednym ze wspomnianych warunków jest pogorszenie sytuacji
materialnej małżonka pozostającego bez winy po orzeczeniu rozwodu. Osoba ta musi
również udowodnić zakres usprawiedliwionych potrzeb, na które sąd ma przyznać alimenty
od małżonka winnego rozkładu pożycia.
Co sąd bierze pod uwagę ustalając wysokość alimentów?
Sąd w przypadku rozwodu z orzeczeniem o winie ustala czy wskutek rozwodu nastąpiło
pogorszenie sytuacji materialnej małżonka niewinnego, choćby nie znajdował się w
niedostatku. Wystarczające będzie wykazanie, iż podczas trwania małżeństwa poszkodowany
żył na wyższej stopie życiowej niż po rozwodzie.
Alimenty mogą być dożywotnie?
Przy rozwodzie z orzekaniem o winie, obowiązek alimentacyjny nie jest ograniczony w czasie.
Obowiązek alimentacyjny wygasa w sutek zawarcia nowego związku małżeńskiego przez
osobę te alimenty pobierającą.
Brak winy i wina obu małżonków a alimenty po rozwodzie.
W sytuacji, w której obaj małżonkowie zostają uznani za winnych rozpadu małżeństwa,
ewentualne alimenty są uzależniane wówczas od ich sytuacji materialnej. Art. 60 Kodeksu
rodzinnego i opiekuńczego stanowi: § 1. Małżonek rozwiedziony, który nie został uznany za
wyłącznie winnego rozkładu pożycia i który znajduje się w niedostatku, może żądać od
drugiego małżonka rozwiedzionego dostarczania środków utrzymania w zakresie
odpowiadającym usprawiedliwionym potrzebom uprawnionego oraz możliwościom
zarobkowym i majątkowym zobowiązanego.
W powszechnej praktyce przyjęło się, iż niedostatek definiowany jest jako szczególnie trudna
sytuacja materialna, która nie pozwala na zaspokajanie podstawowych potrzeb życiowych.
Natomiast małżonek, który ma wypłacać alimenty musi mieć odpowiednie możliwości
zarobkowe i majątkowe. W tym przypadku alimentów można żądać do 5 lat od daty
uprawomocnienia się wyroku orzekającego rozwód. Przedłużenie tego terminu może
nastąpić w szczególnie uzasadnionych okolicznościach.
Inne sposoby uzyskania alimentów.
Alimenty można ustalić również poza sądem. Jeżeli obie strony są zgodne mogą zawrzeć
umowę alimentacyjną. Ustalenia warto podjąć za pośrednictwem notariusza lub w formie
ugody przed mediatorem.
Jeżeli stoisz przed koniecznością rozwodu i potrzebujesz pomocy lub masz jakieś pytania
zachęcam do kontaktu.